Mag je nog foto’s maken en publiceren na de AVG?

PANIEK in de tent. Veel mensen denken dat foto’s of video’s maken opeens niet meer mag. Of dat het publiceren ervan opeens niet meer mag. Wees gerust. Blijf gewoon fotograferen en filmen. Het mag allemaal nog gewoon.

Bron; www.charlotteslaw.nl  als u het precies wilt weten de professional aan het woord.

AVG: Persoonlijk gebruik

Laten we eerst het meest belangrijke tackelen. Foto’s die je privé houdt, die bijvoorbeeld op je telefoon staan en die je misschien wat via WhatsApp of op een andere manier in een wat beperkte kring deelt of laat zien, dat valt allemaal buiten de AVG. De AVG geldt voor bedrijven, stichtingen, verenigingen, overheid etc. en voor de gevallen waarin persoonsgegevens openbaar gemaakt worden, door het bijvoorbeeld (openbaar) te publiceren op social media.

Straatfotografie en Vakantiefoto’s

Dat betekent dus ook dat in het geval van bijvoorbeeld straatfotografie, grote evenementen en vakantiefoto’s er vaak geen sprake is van een persoonsgegeven. Althans, niet voor de fotograaf die de personen niet kent en ook niet gemakkelijk kan achterhalen wie de personen zijn. Als er geen sprake is van een persoonsgegeven, is ook de AVG niet van toepassing en heb je geen toestemming nodig. Over publiceren van deze foto’s schrijf ik verderop nog. Hoe kleiner de groep, hoe gemakkelijker het wel te achterhalen is en er dus wel sprake is van persoonsgegevens. Denk aan kleine bruiloften, straat- of buurtfeesten, kleine lezingen en andere meer besloten events. Vooral als er ook een gastenlijst was. - 

Journalistiek = vrijheid van meningsuiting.

ournalistiek klinkt heel beperkt, maar dat is het gelukkig niet. Door het Hof van Justitie is al vaker uitgemaakt dat het hier niet gaat om het beroep van journalist, maar om de vrijheid van meningsuiting meer in het algemeen. Als je doel is om informatie te geven of je mening of ideeën te delen, voldoe je al aan het criterium. Zelfs als je een winstoogmerk hebt en bijvoorbeeld advertenties op je website hebt draaien of op een andere manier via die website geld verdient. Dat betekent dus ook dat je geen toestemming nodig hebt, omdat je al gebruik kunt maken van de uitzondering die de vrijheid van meningsuiting biedt.

Portretten zijn persoonsgegevens

Als iemand herkenbaar in beeld is gebracht, is dat in principe een persoonsgegeven. Het gaat erom of je iemand identificeert of kunt identificeren. Dat kan met een portret, in beginsel. - Lees hier verder: 

Persoonsgegeven, meteen een bijzondere

Portretten zijn eigenlijk altijd bijzondere persoonsgegevens. Alleen al omdat er ras en etniciteit uit af zijn te leiden en eventueel zelfs wat gezondheidsgegevens, zoals een leeftijd of misschien medische gegevens omdat aan de foto een ziekte of beperking valt af te leiden, bijvoorbeeld om dat er een bril te zien is. Een hoofddoekje, keppeltje of ketting met kruisje kunnen het geloof verraden. Wanneer een portret ter identificatie wordt gebruikt, zoals op een identiteitskaart of gezichtsherkenning, dan kan het ook een biometrisch gegeven zijn. Omdat uit een foto een ras of etnische afkomst valt af te leiden, is dat een bijzonder persoonsgegeven, volgens de Hoge Raad. - 

Gebruik speelt een belangrijke rol.

Het is vooral belangrijk hoe een foto wordt gebruikt en met welk doel dat gedaan wordt. Daardoor kan het zo zijn dat de een de foto wel mag maken en gebruiken, maar de ander de foto niet mag publiceren. Het gaat dus niet zozeer om wie de portretfoto’s of andere foto’s met mensen erop maakt, bewaart en misschien zelfs wel publiceert, maar vooral met welk doel dat gebeurt. Persoonlijk en huishoudelijk gebruik valt overal buiten. Verder moet er gebruik gemaakt kunnen worden van een uitzondering en zijn er nog een grondslag en doel nodig.

Social Media

Foto’s op social media zijn lastig. Is je account zeer besloten, met maar een kleine groep vrienden en worden foto’s niet openbaar gedeeld, dan zou het onder huiselijke kring kunnen vallen. Let wel op de voorwaarden van het sociale medium. Datzelfde geldt voor besloten Facebookgroepen. Bij openbare groepen is er geen sprake van privégebruik. Is de besloten groep niet al te groot, dan kan het misschien wel. Het zou wellicht mooi zijn om daar eens een uitspraak van een rechter over te krijgen. Want wanneer is besloten dan eigenlijk besloten genoeg en zitten de voorwaarden van Facebook niet in de weg? 

Geen onevenredige inspanning

Hierover zijn door de Tweede Kamer vragen gesteld. Want hoe zit dat dan met een foto die je op de Dam maakt met mensen die dan ‘toevallig’ op de foto komen? Je hebt toch geen flauw idee wie die mensen zijn? In dat geval zijn de portretten zelfs geen persoonsgegevens. Dat komt omdat je dan te veel moeite zou moeten doen om te achterhalen wie die personen zijn. Je moet geen onevenredige inspanning hoeven leveren om die personen te identificeren.

Bijzondere persoonsgegevens niet verwerken, tenzij;

Er zijn uitzonderingen. Toestemming, maar die kan ook weer worden ingetrokken Nodig voor de uitvoering van rechten of verplichtingen omtrent het arbeidsrecht of sociale zekerheidsrecht Nodig voor de bescherming van vitale belangen van de betrokkenen (zal met een foto niet snel het geval zijn) Verwerking wordt verricht door een stichting of vereniging zonder winstoogmerk, op het gebied van politiek, levensbeschouwing, godsdienst of vakbond Persoonsgegevens zijn al door de betrokkene openbaar gemaakt Verwerking is noodzakelijk voor een rechtsvordering Verwerking noodzakelijk is voor de identificatie.  

Straatfotografie en evenementen

Straatfotografie, evenementenfotografie en andere fotografie waar veel (onbekende) mensen op te zien zijn, zijn meestal toegestaan. Let wel op dat bijvoorbeeld voor de fotograaf het geen probleem is, omdat deze de personen niet kent, maar dat de organisatie van een event de foto’s niet voor alle doeleinden mag gebruiken, omdat deze de personen mogelijk wel kan identificeren. Een foto van een evenement bij een verslag daarvan, valt al snel onder de vrijheid van meningsuiting. Diezelfde foto gebruiken ter aankondiging van het volgende event, bijvoorbeeld in een advertentie, mag niet altijd. Dat is geen vrijheid van meningsuiting meer tenslotte. 



Een van de zes grondslagen nodig;

Goed, het maken en gebruiken van een portretfoto kan dus al snel onder een uitzondering voor het verwerken van bijzonder persoonsgegevens vallen. Mooi, maar je hebt nog steeds een grondslag en een doel nodig. De omschrijving hiervan moet je mededelen (informatieplicht). Dat doe je meestal met een privacyverklaring.In heel veel gevallen kun je het gerechtvaardigd belang als grondslag gebruiken. Juist de vrijheid van meningsuiting past daarbij. Om van deze grondslag gebruik te kunnen maken, moet je wel telkens een belangenafweging maken. Uiteraard een afweging tussen jouw belang en het belang van de geportretteerde/betrokkene. Per saldo is dit daarom bijna gelijk aan het portretrecht. 

Na de AVG komt het portretrecht.

De AVG gaat alleen over persoonsgegevens. Het portretrecht gaat meer over privacy in bredere zin. Er moet daarom altijd een belangenafweging plaats blijven vinden tussen het belang van het gebruik of de publicatie van een portret en het recht op een privéleven van de geportretteerde. Dat de gebruiker van het portret de persoon niet kan identificeren, maakt daarom nog niet dat het portret altijd maar gepubliceerd kan worden. Bij het portretrecht gaat het er namelijk om of de persoon herkenbaar is voor zijn vrienden, familie, kennissen, collega’s etc.